Năm 2016 HTX Nông nghiệp Ngọc Hoàng, tại xã Nà Bó, huyện Mai Sơn được thành lập với 10 thành viên liên kết trồng cây ăn quả và 5,5ha thanh long. Đến nay HTX đã phát triển lên 200 thành viên, ngoài trồng 86 ha thanh long tại huyện Mai Sơn, HTX còn liên kết với hơn 100 hộ dân tại các huyện Thuận Châu, Mộc Châu và Yên Châu trồng hơn 100ha thanh long. HTX đang thực hiện việc chuyển sang sản xuất hữu cơ và kết nối với các đơn vị mở đường cho thanh long ruột đỏ xuất khẩu ra thị trường các nước.

Hướng dẫn thành viên HTX kỳ thuật bao trái thanh long.

Dịp này, đến xã huyện Mai Sơn, chúng tôi bị thu hút bởi hình ảnh những vườn thanh long xanh tốt đầy trái đỏ tươi, sai trĩu. Cây thanh long bén rễ trên mảnh đất Mai Sơn từ nhiều năm nay với hương vị thơm ngon, đã và đang từng bước khẳng định thương hiệu, được người tiêu dùng ưa chuộng. Ông Nguyễn Quang Vinh, Giám đốc HTX Nông nghiệp Ngọc Hoàng, chia sẻ: 10 năm trước đây gia đình tôi đã bắt đầu trồng cây thanh long, thời điểm những năm đầu, thu lãi hằng trăm triệu đồng từ thanh long. Năm 2016, tôi liên kết các hộ dân trong xã Nà Bó thành lập HTX Nông nghiệp Ngọc Hoàng với 10 thành viên, quy mô sản xuất 50 ha cây ăn quả, trong đó có 5,5 ha thanh long.

Ngay khi thành lập, HTX đã xác định rõ hướng đi cụ thể trong việc trồng và chăm sóc thanh long theo hướng hữu cơ, yêu cầu tất cả các thành viên chăm sóc cây ăn quả đúng quy trình kỹ thuật, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm; có sổ tay ghi chép quy trình chăm sóc, thời gian bón phân, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. Sau 6 năm thành lập, đến nay, HTX đã phát triển lên 200 thành viên, ngoài ra còn liên kết với hơn 100 hộ dân tại các huyện Thuận Châu, Mộc Châu và Yên Châu trồng hơn 100 ha thanh long. Trong đó, có 5 ha tại xã Nà Bó được cấp chứng nhận hữu cơ. Thu nhập bình quân mỗi ha đạt 400-500 triệu đồng.

Ông Đỗ Danh Nhất, tiểu khu Thành Công, xã Nà Bó, thành viên HTX có vườn thanh long rộng 4.000 m2. Hiện, trung bình 1 tuần ông thu hái khoảng 2-3 tạ quả trên vườn thanh long 8 năm tuổi, giá bán trung bình 15.000 đồng/kg. Dẫn chúng tôi thăm vườn thanh long sản xuất hữu cơ, ông Nhất giới thiệu: Thanh long là loại cây dễ trồng, không kén đất, chịu được thời tiết khắc nghiệt, không đòi hỏi nhiều công sức chăm bón, chi phí phân bón, thuốc bảo vệ thực vật không nhiều. Trồng thanh long thường chỉ vất vả khi dựng trụ, nếu thường xuyên tỉa cành, bón phân hợp lý thì tuổi thọ của cây có thể kéo dài từ 15-20 năm. Đặc biệt, nhờ chuyển sang làm thanh long hữu cơ, năng suất vườn thanh long tăng từ 20 lên đến 30 tấn/ha/năm. Độ ngọt, độ giòn quả thanh long cao hơn hẳn hàng thường và giá bán cũng cao hơn 5.000 đồng/kg.

Nâng cao năng suất sản phẩm quả thanh long, các thành viên HTX đã áp dụng công nghệ mới vào việc chăm sóc loại cây này. Cụ thể, người dân sử dụng phân hữu cơ vi sinh, phân sinh học, phun thuốc bảo vệ thực vật hợp lý hơn trong quản lý dịch bệnh. Đặc biệt công nghệ tưới nước tự động đã giúp nông dân tiết kiệm được 80% công lao động, tiết kiệm điện năng và nước tưới. Việc trồng thanh long ứng dụng công nghệ cao mang lại lợi nhuận tăng bình quân khoảng 2,5 - 5 triệu đồng/ha.

Hiện, 100% diện tích thanh long của HTX được sản xuất theo hướng hữu cơ, 5 ha trồng tại xã Nà Bó được cấp chứng nhận hữu cơ. Ngoài ra, HTX còn đầu tư kho lạnh để thuận tiện trong việc vận chuyển, bảo quản sản phẩm. Từ năm 2017, HTX bắt đầu gửi đơn chào hàng sang thị trường Nhật Bản, Nga, Pháp và nhận được phản hồi tích cực. Tính riêng từ đầu tháng 6 đến nay, HTX đã xuất khẩu được 400 tấn quả vào thị trường Pháp, Anh với giá thu mua cho người dân 20.000 đồng/kg và tiêu thụ hơn 1.000 tấn quả tại thị nội địa với giá thu mua 15.000 đồng/kg.

Chia sẻ chiến lược sản xuất kinh doanh của HTX trong thời gian tới, ông Nguyễn Quang Vinh, Giám đốc HTX Nông nghiệp Ngọc Hoàng, cho hay: HTX đang tiếp tục mở rộng diện tích trồng cây thanh long trên địa bàn huyện và các huyện lân cận. HTX dự kiến kết nạp thêm từ 100 đến 150 thành viên, đưa tổng diện tích đất sản xuất lên 300 đến 500 ha thanh long ruột đỏ. Tất cả các sản phẩm đều sản xuất theo hướng hữu cơ và được cơ quan chức năng cấp chứng nhận đủ điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm...

Ông Nguyễn Khắc Hào, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Mai Sơn đánh giá: Việc HTX Nông nghiệp Ngọc Hoàng chuyển sang làm thanh long hữu cơ và xuất khẩu trực tiếp là mô hình cần nhân rộng, tạo "lối mở" để bà con trong vùng chuyển sang trồng và sản xuất thanh long sạch, liên kết sản xuất gia tăng giá trị, tăng thu nhập cho người nông dân phù hợp định hướng phát triển nông nghiệp hàng hóa bền vững của huyện.