Ngay sau khi có Kế hoạch số 149/KH-UBND ngày 31-12-2015 của UBND tỉnh về tổng kiểm tra, xử lý vi phạm chuyên đề về phương tiện ô tô hết niên hạn sử dụng, xe không có Chứng nhận kiểm định ATKT&BVMT; xe mô tô 3 bánh tự đóng, xe mô tô, xe máy cũ nát trên địa bàn tỉnh, Công an tỉnh Sơn La đã ban hành Kế hoạch số 58/KH-CAT-PV11-PC67 ngày 3-3-2016 chỉ đạo các đơn vị tổ chức triển khai thực hiện theo đúng lộ trình “4 bước” của Kế hoạch 149/KH-UBND đã đề ra.

Xe cũ nát, không đăng kiểm thường hoạt động ở địa bàn vùng sâu, vùng xa.

Trong quý I năm 2016, lực lượng CSGT Công an tỉnh đã hoàn thành xong nội dung “Bước 1”, gồm:  Xây dựng nội dung tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về TTATGT và các biện pháp xử lý của lực lượng chức năng đối với phương tiện ô tô hết niên hạn sử dụng, xe không có chứng nhận kiểm định ATKT&BVMT; xe mô tô 3 bánh tự đóng, xe mô tô, xe máy cũ nát; xây dựng xong biểu mẫu để người dân, chủ phương tiện và lái xe thực hiện việc ký cam kết không sử dụng phương tiện là xe ô tô hết niên hạn sử dụng, xe máy cũ nát không đảm bảo an toàn giao thông. Đã tiến hành in, sao, gửi tài liệu tuyên truyền đến các đơn vị cảnh sát giao thông toàn tỉnh.

Tính đến ngày 14-4-2016, lực lượng CSGT toàn tỉnh đã rà soát, thống kê được 470 phương tiện xe ô tô hết niên hạn sử dụng đang hoạt động trên địa bàn. Đã xử lý 53 trường hợp xe hết niên hạn sử dụng, hình thức xử lý chủ yếu là lỗi không có chứng nhận kiểm định ATKT & BVMT (phạt hành chính và tước quyền sử dụng GPLX).

Đại úy Đinh Văn Hiển, Đội trưởng Đội CSGT Công an huyện Mộc Châu cho biết: Công tác tuần tra, kiểm soát xe cũ nát, không có đăng kiểm đang gặp khó khăn vì hầu hết nằm ở những vùng sâu, vùng xa; đây lại là một tài sản lớn của các hộ dân nên nếu tiến hành thu giữ ngay sẽ gây ra những khó khăn, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất của bà con, dễ gây ra những bức xúc trong nhân dân. Hiện Đội đang phối hợp với các xã rà soát, thống kê, xác định phương tiện ô tô đã hết niên hạn sử dụng trên địa bàn; tổ chức tuyên truyền, vận động để chủ phương tiện hiểu rõ quy định của pháp luật về niên hạn sử dụng đối với ô tô, ký cam kết không vi phạm, không lưu hành phương tiện.

Ông Lù Văn Cường, Phó Giám đốc Sở Giao thông vận tải Sơn La cho biết: Việc sử dụng những phương tiện đã hết niên hạn sử dụng luôn tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông. Ngành đã yêu cầu các cơ sở sản xuất vật liệu xây dựng, cơ sở thu mua nông sản, các mỏ,... ký cam kết không chở quá tải, không sử dụng phương tiện hết niên hạn để khai thác vận chuyển trên các tuyến đường, tuy nhiên kết quả chưa đạt được như yêu cầu đặt ra. Sở Giao thông vận tải Sơn La đã xây dựng kế hoạch tăng cường công tác phối kết hợp với các lực lượng chức năng, chính quyền địa phương tổ chức tuyên truyền, nâng cao nhận thức của chủ phương tiện...

Trong quý II, quý III năm 2016, Công an tỉnh tiếp tục chỉ đạo thực hiện “Bước 2” theo lộ trình Kế hoạch số 149/KH-UBND của UBND tỉnh, đó là tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật. Trong quý IV 2016 và quý I năm 2017 sẽ thực hiện “Bước 3” là tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm, theo đó: Xử lý vi phạm lần 1 là phạt tiền (không áp dụng hình thức tịch thu phương tiện), yêu cầu chủ xe ký cam kết không tái phạm; xử lý vi phạm lần 2 sẽ tiến hành theo đúng quy định của pháp luật.

Trao đổi với Đại tá Đinh Công Thành, Phó Giám đốc Công an tỉnh, được biết: Theo quy định của pháp luật, khi xử lý các phương tiện hết niên hạn sử dụng, ngoài hình thức phạt tiền còn phải áp dụng hình thức tịch thu phương tiện. Tuy nhiên, đại đa số các chủ phương tiện nêu trên là bà con dân tộc thiểu số, những gia đình có thu nhập thấp, trình độ còn hạn chế. Mặc dù các phương tiện đã quá niên hạn sử dụng nhưng vẫn còn giá trị kinh tế, là phương tiện phục vụ làm ăn kinh tế chính của các hộ gia đình. Ngành Công an đang chỉ đạo lực lượng CSGT chủ động phối hợp với chính quyền địa phương các xã, bản, công an phụ trách xã tổ chức cho các chủ phương tiện ký cam kết không đưa phương tiện ô tô hết niên hạn sử dụng, xe mô tô, xe máy cũ nát không đảm bảo an toàn kỹ thuật tham gia giao thông, với quan điểm chỉ đạo thực hiện cương quyết, mềm dẻo, linh hoạt, theo đúng quy định của pháp luật. Đề xuất với UBND tỉnh tiếp tục có những văn bản chỉ đạo các ban ngành chức năng có liên quan thực hiện đồng bộ, quyết liệt các giải pháp đảm bảo TTATGT, đặc biệt là vấn đề xử lý xe ô tô hết niên hạn sử dụng trên địa bàn toàn tỉnh. Có chính sách hỗ trợ đối với các chủ phương tiện xe ô tô hết niên hạn sử dụng trong việc chuyển đổi phương tiện mới.

Sử dụng phương tiện hết niên hạn tham gia giao thông là vi phạm pháp luật, gây nguy hiểm đến tính mạng của người điều khiển và người tham gia giao thông. Tuy nhiên, trên thực tế của địa phương, việc xử lý xe cũ nát, hết hạn sử dụng cần sự vào cuộc đồng bộ của cấp ủy, chính quyền, các tổ chức đoàn thể, lực lượng  chức năng trong công tác tuyên truyền, vận động để bà con nhân dân hiểu và chấp hành đúng quy định của pháp luật về đảm bảo trật tự an toàn giao thông, đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản của mỗi gia đình.