Sachi là một loại cây trồng lấy dầu, cách đây khoảng 3 năm đã được trồng thử nghiệm ở xã Mường Sang, Chiềng Khừa và Lóng Sập (Mộc Châu). Cây sachi bước đầu đã đem lại thu nhập khả quan, đặc biệt là việc sản xuất thử nghiệm thành công son môi và dầu dưỡng da từ hạt sachi đã mở ra hướng đi cho người dân đầu tư cho cây trồng mới này.

Người dân bản Vặt, xã Mường Sang thu hái quả sachi.

Ông Lò Văn Thóm, bản Vạt, xã Lóng Sập, cho biết: Cây Sachi chịu được thời tiết khắc nghiệt, dù mùa đông sương muối hay hè nóng bức, cây đều sinh trưởng tốt. Năm 2018, gia đình tôi trồng 1 ha sachi, đến nay chưa phải dùng bất cứ hóa chất nào, cây không có sâu bệnh. Quả sachi cho thu hoạch lấy hạt quanh năm, đạt gần 1 tấn hạt khô/ha, hiện nay giá bán giao động từ 30- 40 nghìn đồng/kg, gia đình thu được hơn 80 triệu đồng. 

Tiềm năng của cây trồng mới này đang được mở ra, khi HTX Du lịch bản Áng, xã Đông Sang (Mộc Châu) đã sản xuất thử nghiệm thành công sản phẩm son môi và dầu dưỡng da từ hạt sachi, kết quả của Dự án “Hỗ trợ hợp tác xã, tổ hợp tác xây dựng mô hình du lịch trải nghiệm, mô hình nông nghiệp hữu cơ gắn với công tác bảo vệ rừng tại xã Đông Sang, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La” . Đây là Dự án nằm trong chương trình hỗ trợ rừng và trang trại (FFF) Việt Nam giai đoạn II (2019- 2020), do Hội Nông dân Việt Nam triển khai, với mục đích nâng cao năng lực du lịch trải nghiệm dưới tán rừng hiện có và sản xuất giới thiệu các sản phẩm đặc trưng của địa phương.

Chị Lữ Thị Thuận, Giám đốc HTX Du lịch bản Áng, chia sẻ: Tham gia dự án, ngoài được hướng dẫn các kỹ năng làm du lịch, chúng tôi còn được các chuyên gia phát triển sản phẩm truyền thụ kiến thức, quy trình làm dầu dưỡng da và son môi từ dầu sachi. Để duy trì nguồn cung ổn định, HTX đã ký hợp đồng với một số hộ trồng sachi trên địa bàn huyện, hỗ trợ thu hái và tiêu thụ sản phẩm. 

Hạt sachi sau khi phơi khô được bóc tách lấy nhân làm nguyên liệu.

Quy trình làm son môi từ hạt sachi được thực hiện thủ công của thành viên HTX Du lịch bản Áng.

Sản phẩm son môi và dầu sạch chiết xuất từ hạt sachi của HTX Du lịch bản Áng, xã Đông Sang (Mộc Châu).

Các sản phẩm từ sachi được làm thủ công, nguyên liệu tự nhiên, an toàn nên được đánh giá tiềm năng tốt. Hiện nay, sản phẩm son môi và dầu dưỡng làm từ hạt sachi đang được HTX gửi mẫu đi kiểm định, đánh giá chất lượng và hoàn thiện các thủ tục pháp lý lưu hành. Dự kiến khi hoàn thiện, giá bán ra thị trường khoảng trên dưới 200 nghìn đồng/sản phẩm.

Một khó khăn là quy trình sản xuất từ khâu bóc, tách lấy hạt, nấu sáp ong đến điều chế dầu dưỡng và son môi chủ yếu làm thủ công nên sản lượng tương đối hạn chế. HTX mong muốn tiếp tục nhận được sự hỗ trợ của cơ quan chức năng để sớm hoàn thiện đăng ký chất lượng, nhãn hiệu sản phẩm; hỗ trợ đầu tư trang thiết bị sản xuất, giúp HTX phát triển sản xuất.  

Gian hàng trưng bày sản phẩm son và dầu sachi của HTX Du lịch bản Áng, xã Đông Sang (Mộc Châu)

tại lễ Khai trương mô hình Du lịch cộng đồng xã Ngọc Chiến (Mường La).

Sản phẩm son và dầu sachi của HTX Du lịch bản Áng, xã Đông Sang (Mộc Châu) đã mở ra hướng đi cho những người trồng cây sachi trên địa bàn huyện và góp phần đa dạng các sản phẩm phục vụ khách du lịch đến tham quan trải nghiệm trên cao nguyên Mộc Châu.

Minh Thu - Thủy Tiên