Những cánh đồng dứa, chanh leo, ngô ngọt, đậu tương vươn mình trên những phiêng bãi, triền đồi; những dự định tương lai về liên kết sản xuất đã được xác lập theo lộ trình, bước đi cụ thể và cam kết bằng cơ sở pháp lý đang gieo thêm niềm tin, động lực cho người nông dân cùng các HTX trong vùng dự án phát triển nguyên liệu tập trung phục vụ nhà máy chế biến. Gửi cây vào đất, những mong mưa thuận, gió hòa, để người dân địa phương có thêm việc làm, tăng thu nhập cho cuộc sống ấm no.

Cán bộ Công ty cổ phần Thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao hướng dẫn người dân xã Chiềng Sung (Mai Sơn) kỹ thuật trồng dứa.

Trung tâm chế biến rau, quả Doveco Sơn La được khởi công xây dựng vào tháng 9/2020, dự kiến sẽ đi vào hoạt động cuối năm nay. Hiện, Công ty cổ phần thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao đang tập trung liên kết với các địa phương, đẩy nhanh tiến độ trồng vùng nguyên liệu phục vụ sản xuất.

Theo thiết kế, Dự án Trung tâm chế biến rau quả Doveco Sơn La đi vào hoạt động mỗi năm có thể tiêu thụ 500.000 tấn rau, quả các loại, như: Chanh leo, xoài, dứa, chuối, bơ, ngô ngọt, rau chân vịt, đậu tương và nhiều loại rau quả khác của tỉnh Sơn La. Doveco Sơn La đã phối hợp với các địa phương trong tỉnh rà soát quỹ đất, xây dựng vùng nguyên liệu trên 13.000 ha, gồm: dứa, chanh leo, ngô ngọt, rau chân vịt, đậu tương dựa trên các đặc điểm về điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng phù hợp với các loại cây trồng khác nhau.

Huyện Mai Sơn là một trong những địa phương có diện tích vùng nguyên liệu đăng ký trồng lớn nhất. Huyện đã thành lập Tổ phát triển vùng nguyên liệu cho trung tâm chế biến; ban hành kế hoạch phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên và các phòng ban, cơ quan, đơn vị phối hợp với các xã, thị trấn. Ông Nguyễn Khắc Hào, Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện, cho biết: Theo kế hoạch, Mai Sơn đăng ký trồng 3.620 ha dứa, chanh leo, ngô ngọt, đậu tương tại xã Phiêng Cằm, Mường Bằng, Chiềng Sung, Chiềng Lương, Chiềng Chăn, Nà Bó. Đến thời điểm này, các phòng chức năng của huyện đã phối hợp với Doveco Sơn La tổ chức 2 lớp tập huấn kỹ thuật trồng dứa; hướng dẫn kỹ thuật phòng trừ sâu bệnh trên cây chanh leo, bước đầu đã nhận được sự đồng thuận rất cao của nông dân.

Tại huyện Quỳnh Nhai, thực hiện kế hoạch phát triển vùng nguyên liệu cho Doveco Sơn La, huyện đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị phối hợp với các xã rà soát hiện trạng, khả năng bố trí quỹ đất, tuyên truyền, vận động người dân chuyển đổi diện tích đất trồng cây hoa màu kém hiệu quả, quỹ đất cộng đồng, đất sản xuất nông nghiệp chưa giao, đất đã giao nhưng hiệu quả kinh tế không cao, đất có khả năng trồng xen dứa trên đất lâm nghiệp...

Nông dân bản Cút, xã Mường Giôn (Quỳnh Nhai) trồng dứa nguyên liệu.

Dẫn chúng tôi đến thăm diện tích trồng dứa đang bắt đầu nảy chồi, anh Tòng Văn Sơn, Giám đốc HTX bản Cút, xã Mường Giôn (Quỳnh Nhai), cho biết: HTX thành lập tháng 12/2020 đến nay có 7 thành viên, đã chuyển đổi 4,5 ha cây trồng kém hiệu quả sang trồng dứa. HTX đã phối hợp với cán bộ kỹ thuật của Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện, Công ty cổ phần thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao hướng dẫn bà con trồng và chăm sóc cây dứa theo đúng kỹ thuật và theo dõi tình hình sinh trưởng và phát triển của cây dứa để hướng dẫn bà con chăm sóc, kịp thời phòng trừ sâu bệnh.

Tại nương dứa của gia đình ông Tòng Văn Tuân, bản Cút, các thành viên đang tập trung làm cỏ. Ông Tuân cho hay: Hơn 4.000 m² đất của gia đình trước đây trồng ngô, sắn, được cán bộ huyện, xã tuyên truyền và Doveco Sơn La hỗ trợ giống, phân bón và cam kết bao tiêu sản phẩm, chúng tôi rất yên tâm chuyển sang trồng dứa, hy vọng cây dứa sẽ mang lại thu nhập ổn định cho gia đình.

Ông Nguyễn Thanh Tùng, Phó tổng Giám đốc Công ty cổ phần Thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao, thông tin: Trước khi xây dựng Trung tâm chế biến tại Sơn La, chúng tôi đã nghiên cứu rất kỹ về khí hậu, thổ nhưỡng và đánh giá rất thích hợp với các loại cây dứa, chanh leo, ngô ngọt. Đặc biệt, đối với cây dứa là loại cây khá mới với bà con, trước khi triển khai trồng, chúng tôi đã mang mẫu đất của các địa phương đi phân tích, các tỷ lệ rất phù hợp. Cây dứa từ lúc trồng đến khi thu hoạch từ 14-16 tháng, thu nhập khoảng 130-150 triệu đồng/ha/năm. Dứa là cây trồng thích ứng với biến đổi khí hậu, chống rửa trôi ở các vùng đất dốc, chịu hạn, sương muối. Doveco Sơn La đã cung cấp giống, vật tư phân bón đảm bảo chất lượng (không tính lãi suất); cử cán bộ kỹ thuật hướng dẫn người dân sản xuất theo quy trình đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, nhằm tạo ra sản phẩm đúng theo tiêu chuẩn. Ngoài ra còn có chính sách hỗ trợ người dân trong trường hợp rủi ro, thiên tai và cam kết bao tiêu sản phẩm.

Chuyển đổi cây trồng, dần thay thế những cây trồng kém hiệu quả là tất yếu. Việc phát triển vùng nguyên liệu gắn với nhà máy, xây dựng mối liên kết 4 nhà: Nhà nước, nhà doanh nghiệp, nhà khoa học và nhà nông là hướng đi bền vững, hiệu quả, đưa nông nghiệp của Sơn La bứt phá đi lên, nâng cao thu nhập cho người dân, doanh nghiệp phát triển.