Sau 7 năm thực hiện chính sách hỗ trợ trực tiếp cho hộ nghèo ở vùng khó khăn theo Quyết định số 102/2009/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ trên địa bàn huyện Sốp Cộp, đã mang lại nhiều kết quả quan trọng, nhiều hộ nghèo đã vươn lên ổn định đời sống.

Gia đình anh Vừ Bả Khứ, bản Nậm Lạnh đã khử trùng ao và thả cá giống mới.

Ngày 16/2/2017, căn cứ nhu cầu đăng ký hỗ trợ phát triển sản xuất của hộ nghèo đa chiều trên địa bàn, UBND xã Nậm Lạnh đã tổ chức họp dân. Theo đó, toàn xã có 483 hộ đăng ký hỗ trợ các loại giống gà, ngan, cá, cây cam, phân bón. Trong đó, có 122 hộ của các bản Nặm Căn, Hua Lạnh, Nậm Lạnh, Pá Vai, Nà Nong, Huổi Hịa đăng ký nhận cá giống về nuôi. Tuy nhiên, tại 2 bản Nậm Lạnh và Hua Lạnh, cá giống lại bị chết hàng loạt, thậm chí đàn cá cũ trong ao sắp đến thời điểm thu hoạch cũng bị chết theo, khiến bà con hoang mang. Anh Vừ Bả Khứ, Phó trưởng bản Nậm Lạnh thông tin: Bản có 26 hộ, thì có 20 hộ được hỗ trợ cá giống từ đầu tháng 6/2017, nhưng sau khoảng 1 tuần thì xuất hiện cá chết. Trước đây, ở bản chưa bao giờ xảy ra tình trạng cá chết như vậy. Bà con rất mong được cấp bổ sung giống cá mới và mong được hỗ trợ kỹ thuật nuôi cá để tránh tình trạng cá chết như vừa qua.

Trao đổi vấn đề này với ông Tòng Văn Hòa, Trưởng phòng Dân tộc huyện, chúng tôi được biết, tháng 9/2017, dân có ý kiến mong được cấp bù cá giống. Tuy nhiên, do người dân không vệ sinh ao cá, hơn nữa thời điểm tháng 9 cung ứng cá không còn phù hợp bởi không phải mùa cá phát triển, do vậy sẽ chuyển sang vụ cá năm 2018 sẽ cung ứng bù.

Theo công văn số 20 ngày 20/11/2017 của Phòng Dân tộc huyện Sốp Cộp về việc trả lời ý kiến của cử tri bản Nậm Lạnh, xã Nậm Lạnh, thì khi nhận được thông tin có tình trạng cá chết ở bản Nậm Lạnh, ngày 5/7/2017, Phòng đã cùng đơn vị cung ứng, đại diện UBND xã và các hộ trong bản trực tiếp kiểm tra, xác định số lượng cá chết và nguyên nhân dẫn đến cá chết. Theo thống kê của bản, kể từ ngày nhận cá đến thời điểm kiểm tra, cả 20 hộ có 3.532 con cá bị chết (chủ yếu là cá trắm và chép), các loại cá khác không có dấu hiệu gì bất thường. Nguyên nhân ban đầu xác định, trên thân cá có các vết chấm đỏ, dần bị hoại tử loang rộng rồi chết, nghi bị nhiễm khuẩn do môi trường nước. Thông thường, khi được vận chuyển từ vùng này sang vùng khác, cá chưa thích nghi ngay được với môi trường sống, kháng thể còn yếu nên rất dễ bị nhiễm khuẩn.

Tại cuộc trao đổi với đơn vị cung ứng cá giống là HTX Nam Phượng, địa chỉ tại bản Lả Mường, xã Sốp Cộp (Sốp Cộp). Ông Nguyễn Duy Phượng, Giám đốc HTX khẳng định, đây là giống cá do HTX tự ươm để cung cấp cho toàn huyện. Trong quá trình vận chuyển, cung ứng cá không thể tránh khỏi việc xảy ra thất thoát hoặc chết cá. Cá giống được bảo hành trong 20 ngày, nếu chết con nào đơn vị sẽ cấp bù. Nhận được thông tin các hộ báo cáo có 270 con cá chết đã vớt lên, nhưng ngay sau đó lại được thông báo là chết 500 con, ông đã làm việc với Phòng Dân tộc huyện và sẵn sàng cung cấp bù hẳn 1.000 con, song người dân không nhận. Hôm kiểm đếm, ông Phượng có tham gia nhưng cũng chỉ có 270 con cá chết chứ không phải con số 3.532 con như Công văn của Phòng Dân tộc huyện. Đồng thời, ông khẳng định giống cá do HTX cung cấp hoàn toàn khỏe mạnh, không có dịch bệnh. Trước khi bàn giao cá, đã có cán bộ các phòng, ban chuyên môn kiểm tra từng loại cá.

Tìm hiểu thêm, chúng tôi được biết, năm 2017, toàn huyện có 260 hộ đăng ký nuôi cá và được cấp trên 767 kg cá giống các loại. Riêng bản Nậm Lạnh có 20 hộ, với 54 kg. Trước khi nhận cá giống mới thì đàn cá cũ trong ao của các hộ dân vẫn khỏe mạnh. Thời điểm từ ngày 15/6 đến 24/6/2017, 9 hộ ở bản Nậm Lạnh báo cáo 430 con cá trắm cũ trọng lượng từ 1,5kg/con trở xuống bị chết sau khi thả cá giống mới khoảng một tuần; một số hộ khác thông báo cá chết nhưng không liệt kê riêng số lượng cá cũ bị chết. Hơn nữa, không chỉ 20 hộ ở bản Nậm Lạnh, 39 hộ ở bản Hua Lạnh được hỗ trợ cũng có cá chết. Theo ông Tòng Văn Piêng, Phó Chủ tịch UBND xã Nậm Lạnh, xã đã có công văn gửi Phòng Dân tộc huyện đề nghị trả lời ý kiến cử tri của bản Hua Lạnh về việc cá giống hỗ trợ theo Nghị quyết 102 năm 2017 bị chết, nhưng vẫn chưa được trả lời. Đến thời điểm này, một số hộ có cá chết đã khử trùng ao để nuôi đợt cá mới thì không có hiện tượng cá chết.

Hiện nay, bà con 2 bản Nậm Lạnh, Hua Lạnh đang mong được cấp bù số cá giống, dù không phải là thời điểm thả cá hiệu quả nhất. Rất mong cấp ủy, chính quyền địa phương, các cơ quan chức năng huyện Sốp Cộp nhanh chóng nghiên cứu, hỗ trợ kỹ thuật, có biện pháp khắc phục hậu quả tối ưu nhất, để đồng vốn hỗ trợ cho các hộ dân theo Nghị quyết 102 của Chính phủ phát huy hiệu quả.