Nhiều năm nay, các hộ dân ở các bản Nà Nò 1, Nà Lìu 1 (xã Huy Hạ, huyện Phù Yên) vẫn chăm sóc, bảo vệ diện tích rừng thuộc quyền sử dụng đất của gia đình. Nhưng đến cuối năm 2020, khi kiểm tra lại giấy tờ liên quan thì nhiều hộ mới biết, diện tích rừng đó đã không thuộc quyền sử dụng của mình nữa, khiến người dân lo lắng.

Đại diện UBND xã Huy Hạ, các hộ dân bản Nà Lò 1, Nà Lìu, các cơ quan chức năng huyện Phù Yên thực địa tại hiện trường.

Theo phản ánh của gia đình anh Lê Văn Linh, bản Nà Lò 1, các giấy tờ liên quan đến diện tích đất rừng của gia đình đều mang tên ông Lê Văn Chiến (đã mất) là bố của anh Linh. Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất có số 788335, cấp vào ngày 14/12/1999 do Chủ tịch UBND huyện Phù Yên khi đó là ông Hoàng Dương ký. Trong đó, có ghi rõ diện tích rừng trồng phòng hộ là 5.600 m² tại thửa 11 và 16, có thời hạn sử dụng đến tháng 8/2049. Đến năm 2010, UBND huyện Phù Yên thu hồi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của gia đình ông Lê Văn Chiến và cấp đổi lại Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất mang ký hiệu BA 686999; trong đó, chỉ cấp quyền sử dụng đất đối với diện tích đất trồng lúa, đất ở tại nông thôn và đất trồng cây hàng năm khác, còn diện tích đất rừng thì không thấy thể hiện trên Giấy chứng nhận này. Hiện nay, anh Lê Văn Linh được thừa kế toàn bộ diện tích đất ở, đất trồng lúa và đất rừng của ông Chiến. Năm 2020, sau khi kiểm tra lại một số giấy tờ của gia đình và bản đồ tại UBND xã Huy Hạ, anh Linh mới biết diện tích đất rừng của gia đình bị chia thành 4 lô; trong đó, có 1 lô đứng tên ông Lê Văn Chiến, 3 lô còn lại chuyển đổi thành rừng cộng đồng và một phần chuyển sang rừng cộng đồng của xã Huy Tân. Anh Linh đã gửi đơn kiến nghị lên Chủ tịch UBND xã Huy Hạ nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết.

Bà Bạc Thị Kiên, Trưởng bản Nà Lò 1, cho biết: Bản hiện có hơn 400 ha rừng trồng phòng hộ, hơn 200 ha rừng tự nhiên khoanh nuôi bảo vệ, rừng cộng đồng có hơn 5 ha. Cả bản có hơn chục hộ không được cấp lại Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất rừng. Mặc dù trên diện tích đất của những hộ gia đình này vẫn có rừng, nhưng lại bị quy hoạch sang đất nông nghiệp. Người dân cũng kiến nghị đến bản, bản đã kiến nghị lên xã nhưng vẫn chưa được giải quyết. Bản cũng không rõ nguyên nhân vì sao người dân chưa được cấp lại quyền sử dụng đất rừng.

Cũng trong tình trạng tương tự, anh Đinh Văn Hiệp, bản Nà Lìu 1, xã Huy Hạ cũng rất lo lắng khi diện tích đất rừng của gia đình anh hiện cũng chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sau khi giấy tờ trước đó bị thu hồi. Mặc dù cũng đã gửi đơn kiến nghị lên UBND xã Huy Hạ từ ngày 27/1/2021, nhưng đến nay sự việc của gia đình anh Hiệp vẫn chưa được giải quyết.

Anh Hiệp nói: Trước đây, gia đình tôi được Nhà nước cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số 768106, ngày 14/12/1999, bố tôi là Đinh Văn Nóng (đã mất) đứng tên; trong đó, ghi rõ diện tích rừng trồng phòng hộ là 10.000 m² có thời hạn sử dụng đến tháng 8/2049. Hiện, gia đình vẫn đang khoanh nuôi, bảo vệ diện tích này và không tranh chấp với bất kỳ ai. Đến năm 2020, sau khi xem xét lại bản đồ đất rừng tại UBND xã Huy Hạ thì nhận thấy một phần diện tích đất rừng của gia đình tôi bị chuyển sang cho ông Lê Văn Chiến (bố anh Lê Văn Linh, bản Nà Lò 1) đứng tên. Cụ thể là diện tích rừng tại tiểu khu 417 B, khoảnh 1, lô 25a. Hơn nữa, trong Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cấp đổi lại vào năm 2006 thì không cấp quyền sử dụng diện tích đất rừng nữa. Lạ hơn là mặc dù diện tích đất ở của gia đình từ trước đến nay vẫn nằm cạnh tỉnh lộ 114, nhưng khi cấp đổi thì lại ghi nằm cạnh quốc lộ 37, hướng Sơn La - Hà Nội.

Qua tìm hiểu, ngoài 2 hộ nói trên còn có hàng chục hộ ở Nà Lò 1, Nà Lìu 1 cũng trong tình trạng này. Ngày 16/7/2021, phóng viên đã làm việc với UBND xã Huy Hạ về vấn đề này, ông Đinh Văn Lắng, Chủ tịch UBND xã Huy Hạ, cho biết: Tôi mới làm Chủ tịch UBND xã từ năm 2020 nên chưa nắm rõ. Xã đã nhận được đơn của người dân, đã báo cáo xin ý kiến huyện để phối hợp đo lại diện tích rừng của người dân.

Lý giải cho việc một số diện tích đất rừng của người dân bị đưa vào rừng cộng đồng của bản, ông Lắng cho biết: Đối với một số diện tích rừng manh mún của người dân, xã sẽ đưa vào diện tích rừng cộng đồng của bản để thực hiện chi trả dịch vụ môi trường rừng cho bản, sau đó bản sẽ chi trả lại cho người dân.

Một điểm đáng chú ý nữa là theo biên bản giao, nhận khoán rừng số 14/BB-UBND ngày 1/1/2019 giữa bên khoán là UBND xã Huy Hạ, đại diện là Chủ tịch UBND xã (thời điểm đó là ông Đinh Đức Dưỡng làm Chủ tịch) và bên nhận là ông Lê Văn Linh, bản Nà Lò 1, xã Huy Hạ, có ghi rõ: 2 bên cùng nhau xác định và bàn giao diện tích, ranh giới, thống nhất về hiện trạng khu vực khoán rừng với diện tích 1,755 ha, địa điểm thửa đất tại tiểu khu 471B, khoảnh 2, lô 25c, với thời hạn nhận khoán đến 31/12/2019. Anh Lê Văn Linh nói: “Diện tích này không nằm trong diện tích được cấp năm 1999. Mặc dù gia đình tôi cũng không được cấp quyền sử dụng diện tích này, nhưng tôi vẫn được giao nhận khoán và được nhận 680 nghìn đồng theo hợp đồng. Tuy nhiên, tôi không rõ vị trí diện tích này ở đâu”. Khi phóng viên đặt câu hỏi tại sao gia đình anh Lê Văn Linh chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng mà vẫn được giao khoán diện tích 1,755 ha rừng để thực hiện việc chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng? lãnh đạo UBND xã Huy Hạ không trả lời được.

Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của nhà ông Lê Văn Chiến được cấp năm 1999.

Phóng viên đã cùng đại diện xã Huy Hạ và các cơ quan chuyên môn của huyện thực địa tại diện tích rừng của gia đình anh Lê Văn Linh, bản Nà Lò 1 và Đinh Văn Hiệp, bản Nà Lìu 1. Tại thời điểm đó, đoàn kiểm tra nói sẽ xác minh, làm rõ và sẽ có báo cáo trả lời phóng viên và người dân thỏa đáng. Nhưng đến thời điểm hiện tại, phóng viên vẫn chưa nhận được thông tin phản hồi từ Phòng Tài nguyên- Môi trường huyện và lãnh đạo xã Huy Hạ.

Việc chi trả dịch vụ môi trường rừng và việc cấp đổi quyền sử dụng đất của người dân xã Huy Hạ vẫn còn đó những bất cập chưa được giải quyết. Rất mong các cơ quan chức năng của huyện Phù Yên sớm vào cuộc, giải quyết dứt điểm để đảm bảo quyền lợi cho người dân.

Vũ Tuấn - Duy Tùng