Hạn Khuống - Nét văn hóa truyền thống độc đáo của đồng bào dân tộc Thái

Cùng với múa xòe, khắp, Hạn Khuống là nét văn hóa truyền thống độc đáo của đồng bào dân tộc Thái ở tỉnh ta nói riêng và vùng Tây Bắc nói chung.

Theo tiếng Thái “Hạn” nghĩa là sàn làm bằng tre, nứa; “Khuống” là sân, đất trong bản. Như vậy, Hạn Khuống nghĩa là một cái sàn bằng tre, nứa dựng lên ở sân đất ngoài trời. Sàn Hạn Khuống cao từ 1-1,2m, mặt sàn lát dát tre, diện tích từ 16-24 m2, giữa sàn có 1 bếp lửa.

Tái hiện Hạn Khuống tại Lễ hội Hoa ban Thành phố năm 2023.

Đặc trưng của Hạn Khuống là có 5 cây “Lắc xay” làm bằng cây tre dài từ gốc đến ngọn, tỉa hết cành nhánh, chỉ để một chùm lá trên ngọn và treo những hình con ve, chim, hoa quả đan bằng tre, nhuộm màu xanh, đỏ rực rỡ.  Cây “Lắc xay” to đẹp nhất dựng ở giữa sàn cạnh bếp lửa, gọi là “Lắc xay cốc”, và 4 cây còn lại dựng ở 4 góc sàn.

Đây là một hình thức sinh hoạt văn hóa cổ xưa, với hình thức diễn xướng sân khấu sơ khai mang tính đại chúng. Mỗi Hạn Khuống thường có 5-10 tổ viên gái chính thức, gọi là “Xao lắc xay” và cử một thiếu nữ xinh đẹp hát ứng đối, gọi là “Xao tổn khuống”. Các chàng trai muốn lên được Hạn Khuống, phải thắng hát đối đáp với “Xao tổn khuống”. Các lời hát đối đáp thường lấy trong truyện thơ của người Thái như “Xống chụ xon xao”, “Tản chụ xống xương”, “Tản chụ xiết xương”...

“Xao lắc xay” trong Hạn Khuống.

Khi đã cảm phục tài của các chàng trai trong đối đáp, các cô gái thả thang xuống mời các bạn trai lên. Lên Hạn Khuống rồi, bên gái không cho ghế, bên trai lại “khắp” (hát) xin ghế ngồi... Sau một loạt bài “khắp” đối đáp, các chàng trai vượt qua được thử thách mới được các cô gái đồng ý cho dự cuộc vui.

Hạn Khuống có thể diễn ra trong nhiều ngày với nhiều hình thức vui chơi giải trí, như: Tung còn, múa xòe và đêm đến thì hát giao duyên.

Hiện nay, hình thức sinh hoạt văn hóa, vui chơi độc đáo này đang được thành phố Sơn La phục dựng, bảo tồn và phát triển.

Các chàng trai dưới Hạn Khuống hát đối đáp.
Người dân chăm chú xem tái hiện Hạn Khuống.

 

Minh Thu, Huy Thành
BÌNH LUẬN

Bạn còn 500/500 ký tự

Bạn vui lòng nhập từ 5 ký tự trở lên !!!

Tin mới

  • 'Sông Mã quản lý mã số vùng trồng cây ăn quả xuất khẩu

    Sông Mã quản lý mã số vùng trồng cây ăn quả xuất khẩu

    Kinh tế -
    Mở rộng thị trường tiêu thụ, hướng đến xuất khẩu nông sản cho nhân dân, huyện Sông Mã đã chỉ đạo các cơ quan chức năng, các xã, thị trấn tuyên truyền, vận động các HTX, doanh nghiệp và nhân dân phát triển sản xuất theo hướng hữu cơ, VietGAP; tập trung xây dựng mã số vùng trồng cho các vùng chuyên canh cây ăn quả, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng nông sản.
  • 'Thắp sáng ngọn lửa tri thức nơi vùng cao

    Thắp sáng ngọn lửa tri thức nơi vùng cao

    Văn hóa - Xã hội -
    Là một trong những xã vùng cao đặc biệt khó khăn của huyện Sông Mã, với nhiệt huyết và trách nhiệm thắp sáng ngọn lửa tri thức nơi vùng cao, thầy và trò Trường PTDT bán trú Tiểu học và THCS Pú Bẩu luôn thực hiện tốt phong trào thi đua “Dạy tốt, học tốt”, từng bước nâng cao chất lượng giáo dục.
  • 'Đăng nhập trái phép vào tài khoản khách hàng để chiếm đoạt tiền

    Đăng nhập trái phép vào tài khoản khách hàng để chiếm đoạt tiền

    Pháp luật -
    Ngày 11/5, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Sơn La đã tống đạt các quyết định khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can, lệnh bắt bị can để tạm giam, lệnh khám xét đối với Lò Minh Phương, sinh năm 1991, trú tại tổ 2, phường Chiềng Cơi, thành phố Sơn La, nguyên là nhân viên một ngân hàng trên địa bàn thành phố Sơn La, về hành vi sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản.
  • '“Mái nhà” của những yêu thương

    “Mái nhà” của những yêu thương

    Quốc Phòng - An Ninh -
    Chung tay thực hiện mục tiêu “Vì người nghèo- không để ai bị bỏ lại phía sau”, Công an Sơn La đã triển khai nhiều hoạt động ý nghĩa, thiết thực vì an sinh xã hội. Một trong số hoạt động nhân văn đó là thực hiện Đề án “Tiếp nhận, chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn trên địa bàn tỉnh Sơn La”, đưa các em có hoàn cảnh khó khăn, không nơi nương tựa về nuôi dưỡng dưới “mái nhà” của Công an tỉnh, giúp cho các em viết tiếp ước mơ về một tương lai tươi sáng, ấm áp tình người.
  • 'Phản bác một số quan điểm sai trái, thù địch trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận chống phá Đại hội XIV của Đảng

    Phản bác một số quan điểm sai trái, thù địch trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận chống phá Đại hội XIV của Đảng

    Nhận diện và đấu tranh phản bác một số quan điểm sai trái, thù địch trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận hiện nay là biện pháp quan trọng hàng đầu trong bảo vệ nền tảng tư tưởng, đường lối, chủ trương của Đảng, đặc biệt chỉ rõ nội dung, âm mưu, thủ đoạn của chúng tập trung chống phá vào thời điểm Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội XIV của Đảng là vấn đề cấp thiết hiện nay. Trên cơ sở đó xác định một số nhiệm vụ Quân đội tham gia đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái thù địch trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong tình hình mới.
  • 'Bảo tồn và phát huy văn hóa dân gian dân tộc La Ha

    Bảo tồn và phát huy văn hóa dân gian dân tộc La Ha

    Văn hoá - Xã hội -
    Đồng bào dân tộc La Ha có nhiều nét văn hóa dân gian đặc sắc, đa dạng từ các điệu múa, dân ca, các nghi lễ mang bản sắc riêng biệt. Thời gian qua, huyện Mường La đã quan tâm khôi phục, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa của người La Ha, tránh bị mai một.
  • 'Bản tin Podcast ngày 10/5/2024

    Bản tin Podcast ngày 10/5/2024

    Audio -
    Tin tức đáng chú ý có trong Bản tin thời sự ngày 10/5/2024 Tăng cường phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn • Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh tiếp xúc cử tri tại huyện Mộc Châu • Tổng kết 30 năm hoạt động khuyến nông tỉnh Sơn La • Dự báo nắng nóng gay gắt, công suất thiêu thụ điện tháng 5 có thể vượt đỉnh • Hơn 1 triệu thí sinh đăng ký dự thi tốt nghiệp THPT năm 2024
  • 'Hội nghị chuyên đề công tác kiểm tra, giám sát

    Hội nghị chuyên đề công tác kiểm tra, giám sát

    Xây dựng Đảng -
    Ngày 10/5, Huyện ủy Mường La đã tổ chức Hội nghị chuyên đề công tác kiểm tra, giám sát. Đồng chí Lường Thị Vân Anh, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy dự, chỉ đạo và quán triệt, hướng dẫn các chuyên đề tại hội nghị.