Là vùng cây ăn quả lớn của tỉnh, huyện Yên Châu có trên 11.600 ha cây ăn quả các loại, trong đó hơn 9.000 ha xoài, mận hậu, nhãn đang chuẩn bị vào vụ thu hoạch. Đảm bảo các điều kiện tiêu thụ, huyện tích cực triển khai các phương án kết nối, tìm kiếm thị trường; đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm.

Tiếp tục khẳng định chất lượng sản phẩm

Chiềng Hặc là xã có diện tích xoài lớn, trên 600 ha, sản lượng hằng năm đạt 4.000 tấn, trong đó, có hơn 50 ha được cấp mã số vùng trồng xuất khẩu. Vài năm trở lại đây, nhân dân trong xã mở rộng diện tích, đẩy mạnh sản xuất theo quy trình sạch, an toàn, đưa các giống mới có thời gian thu hoạch khác nhau, đáp ứng nhu cầu thị trường. Xã có 3 HTX liên kết với doanh nghiệp thu mua xoài xuất khẩu. Điển hình như HTX nông nghiệp Quyết Thắng Huổi Nga, có 9 ha xoài được cấp chứng nhận VietGAP; liên kết sản xuất, bao tiêu sản phẩm cho nông dân với diện tích gần 80 ha xoài, xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc, Úc, New Zealand, Hoa Kỳ...

Ông Lò Văn Kim, Giám đốc HTX nông nghiệp Quyết Thắng Huổi Nga, chia sẻ: Năm 2023, HTX xuất bán gần 600 tấn xoài, trong đó gần 300 tấn xuất bán sang Trung Quốc. Đảm bảo các tiêu chuẩn khắt khe về tiêu thụ trong nước và xuất khẩu, HTX ứng dụng khoa học kỹ thuật, tuân thủ nghiêm các quy trình sản xuất, ghi chép nhật ký chăm sóc, bao trái... Đồng thời, phối hợp với ngành chức năng của huyện chủ động kết nối, liên hệ sớm, đẩy mạnh tiêu thụ tại các thị trường. Hiện tại, một số đối tác đã phối hợp với huyện đến tìm hiểu, đặt hàng thu mua sản phẩm xoài của HTX xuất khẩu sang Hàn Quốc, Trung Quốc với sản lượng trên 400 tấn. Dự kiến vụ xoài này, HTX xuất khẩu trên 500 tấn quả.

Tại xã Phiêng Khoài, những năm gần đây, các hộ trồng mận đã chuyển hướng chăm bón cây ăn quả bằng các loại phân hữu cơ, chế phẩm sinh học, phòng trừ sâu bệnh, nhờ đó, quả chất lượng tốt, sản lượng ổn định, người tiêu dùng ưa chuộng. Tại HTX Nông nghiệp hữu cơ Tây Bắc, xã Phiêng Khoài có quy mô sản xuất trên 200 ha cây ăn quả, trong đó, chủ yếu là cây nhãn, mận hậu và dâu tây. Năm 2023, HTX thu hoạch trên 1.200 tấn mận và trên 300 tấn nhãn; riêng mận hậu được chào hàng sang thị trường nước Anh.

Ông Bùi Tuấn Anh, Giám đốc HTX chia sẻ: 2 năm qua, HTX thử nghiệm sản xuất hữu cơ trên cây dâu tây, mận hậu, nhãn; sử dụng phân bón hữu cơ, thuốc trừ sâu sinh học, hệ thống tưới ẩm, làm nhà lưới chống mưa đá bảo vệ diện tích cây ăn quả. Được sự hỗ trợ của huyện trong sản xuất, kết nối tiêu thụ, xây dựng thương hiệu, giới thiệu sản phẩm qua các sàn giao dịch điện tử, các trang mạng xã hội, các sản phẩm quả của HTX đã có mặt tại thị trường trong nước và liên kết một số doanh nghiệp xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc, Hà Lan, Đức... Trung bình mỗi thành viên thu nhập từ 200-350 triệu đồng/năm.

Đến nay, toàn huyện Yên Châu có 1.000 ha cây ăn quả sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ và có 67 mã số vùng trồng được cấp, với diện tích 1.140 ha. Huyện đã xây dựng và hoàn thiện hồ sơ trình UBND tỉnh công nhận 3 vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, gồm: Vùng mận tại xã Phiêng Khoài; vùng nhãn, xã Lóng Phiêng; vùng xoài, xã Chiềng Hặc.

Kinh nghiệm xuất khẩu

Năm 2023, huyện Yên Châu tiêu thụ và xuất khẩu 93.480 tấn quả các loại, tổng giá trị trên 880 tỷ đồng. Chất lượng các loại cây ăn quả, đặc biệt là sản phẩm xoài, mận hậu, nhãn, chuối của huyện Yên Châu đã được khẳng định, tạo uy tín với người tiêu dùng; thị trường tiêu thụ được mở rộng tại nhiều tỉnh, thành trong cả nước và xuất khẩu. Để đạt được kết quả tích cực này, thời gian qua, các ngành chức năng của huyện đã chỉ đạo các HTX, hộ nông dân duy trì sản xuất ổn định, đảm bảo sự tin cậy của thị trường, nhất là các thị trường ngoài nước đã xuất khẩu nông sản của huyện các năm trước; chủ động nắm bắt thông tin thị trường, giá cả phục vụ công tác lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh tiêu thụ và xuất khẩu; cập nhật thông tin, quy định của Nhà nước, bộ, ngành Trung ương và các nước nhập khẩu sản phẩm hàng hóa nhằm định hướng sản xuất hàng hóa đáp ứng nhu cầu của thị trường.

Cùng với đó, huyện phối hợp với các cơ quan liên quan, UBND các xã  tăng cường công tác kiểm tra, giám sát chất lượng các sản phẩm đã và đang xây dựng thương hiệu, quản lý tốt chỉ dẫn địa lý đã được cấp và bảo hộ nhãn hiệu như “Xoài tròn Yên Châu”, “Chuối Yên Châu”; phối hợp duy trì tổ chức thường niên Lễ hội Xoài Yên Châu, Lễ khởi hành đưa sản phẩm mận hậu, nhãn về Cảng hàng không Quốc tế Nội Bài. Tập trung xây dựng mô hình “mỗi xã, thị trấn, mỗi loại sản phẩm nông sản đều có một doanh nghiệp, HTX đóng vai trò đơn vị thu gom chuyên nghiệp” (có đủ năng lực về tài chính, phương tiện, quản trị kinh doanh, thông tin thị trường, có đối tác tiêu thụ, xuất khẩu) thực hiện kế hoạch xuất khẩu của huyện.

Ngoài ra, huyện cũng chỉ đạo Trung tâm dịch vụ nông nghiệp tăng cường quản lý, chỉ đạo thực hiện quy trình sản xuất an toàn như VietGAP, GlobalGAP; nâng cao chất lượng sản phẩm theo hướng sản xuất nông nghiệp hữu cơ; tiếp tục đánh giá và thực hiện chủ trương đặt hàng nghiên cứu các đề tài, dự án về phát triển cây ăn quả trên địa bàn huyện.

Đồng bộ các giải pháp

Dự kiến năm 2024, sản lượng các loại quả của huyện Yên Châu đạt 74.000 tấn; phấn đấu tiêu thụ trong nước và đưa vào chế biến khoảng 68.950 tấn quả; xuất khẩu quả tươi đạt 5.050 tấn, trong đó, xoài 2.200 tấn, nhãn 350 tấn, chuối 2.000 tấn sang các nước: Trung Quốc, Úc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Nga, Mông Cổ, Anh...

Ông Lù Văn Cường, Chủ tịch UBND huyện Yên Châu, cho biết: Huyện chỉ đạo các phòng chức năng tăng cường giám sát quá trình chăm sóc theo tiêu chuẩn đối với diện tích cây ăn quả; đẩy mạnh việc xây dựng mã số vùng trồng đối với nông sản chủ lực, xoài, mận hậu, nhãn, chuối. Đảm bảo tiêu thụ hết sản lượng trái cây cho nhân dân, ngay từ đầu năm, huyện đã giao các cơ quan chuyên môn, UBND các xã làm việc với các HTX, các doanh nghiệp thu gom đầu mối để tiếp tục duy trì các bạn hàng truyền thống cũng như giới thiệu quảng bá các sản phẩm nông sản của Yên Châu đến với bạn hàng trên cả nước.

Ngoài ra, huyện còn phối hợp với Sở Công Thương tổ chức các lớp tập huấn bán hàng online trên nền tảng số, hệ thống siêu thị điện tử; tích cực hỗ trợ các HTX, hộ sản xuất tham gia hội chợ, tuần hàng trưng bày, giới thiệu các sản phẩm nông sản an toàn trong và ngoài tỉnh; tìm kiếm bạn hàng, kết nối, mời gọi các doanh nghiệp ký kết các hợp đồng tiêu thụ; khuyến khích các HTX đầu tư các kho bảo quản, kho lạnh, cơ sở chế biến để giảm sức ép cho việc tiêu thụ sản phẩm quả tươi; xây dựng, thiết kế mẫu mã, bao bì sản phẩm, tăng tính hấp dẫn, khả năng cạnh tranh tại thị trường trong nước và xuất khẩu...

Yên Châu chỉ đạo phòng chuyên môn phối hợp với các HTX kết nối tiêu thụ trái cây với các hệ thống siêu thị Vinmart, BigC miền Nam, T-mart... Đến nay, đã liên kết với Công ty xuất nhập khẩu Phusan Hải Dương chào hàng sản phẩm mận tại thị trường các nước EU; tiếp tục mời Công ty TNHH Mia Fruit thực hiện chương trình livestream về sản phẩm mận của Yên Châu trên mạng xã hội; tổ chức tiêu thụ tại chợ đầu mối các tỉnh Hải Phòng, Đà Nẵng, Quy Nhơn, Bình Định, Long An...; liên hệ với các đơn vị vận chuyển sẵn sàng chở nông sản đến các tỉnh, thành phố trong cả nước.

Với sự vào cuộc của cấp ủy, chính quyền, sự chủ động của các HTX, nông dân, tin tưởng hoạt động tiêu thụ, xuất khẩu của huyện Yên Châu đặt ra trong năm 2024 sẽ đạt kế hoạch; đưa thương hiệu trái cây Yên Châu ngày một vươn xa.